Czy pamiętacie Zapytajnik – newsletter PTBRiO pisany przez Krzyśka Domeradzkiego? Wciągał nas w nieznane zjawiska lub tłumaczył drugie i trzecie dno tych znanych. A cóż może być ciekawszego, niż odkrywanie nowego?

Powiedz mi to, czego nie wiem. Powiedz to, czego nie umiałam nazwać. Lub porwij mnie opowieścią tak, by to, co wiem było na nowo przygodą.

Czyż nie do tego potrzebujemy literatury, filmów, ogólnie sztuki i… insightów?

Nowych “Zapytajników” nie ma od dwóch lat, ale stare możecie znaleźć w Publikacjach PTBRiO. Nowe newslettery też będą się tam pojawiać. Spod mojej klawiatury. Jako „Uważnik”, który aspiruje do zwracania Waszej uwagi, a może nawet uważności na COŚ – pociągającego, inspirującego, denerwującego – a finalnie pożywnego dla myśli.

Dziś zacznijmy od gara z bigosem trendów. Wyłowiłam z niego dla Was temat autentyczności. z innymi hot trendami, na przykład taką „EKOlogią” albo „zdrowiem”, pyrkoli się na wolnym ogniu od jakichś 35 lat wolnego rynku. Składniki, owszem stare, ale dzisiaj przyprawia się je i serwuje inaczej. Staroświecką ekologię podaje się w biurowcach jako „E” w ESG¹. a narzekając na zdrowie coraz więcej z nas ma na myśli dobrostan psychiczny a nie fizyczny².

Kiedyś przepis na autentyczność też był inny. Mieliśmy BYĆ SOBĄ. Ale wiecie: fajnym, ładnym i - lepiej młodym niż starym - sobą. I koniecznie imprezowym. Czy pierwsza była reklama Pepsi ? Na pewno nie ostatnia.

Dziś autentyczność to prawo do bycia „niefajnym”, z nieidealnym ciałem, krzywym zgryzem, z niepełnosprawnością, na lekach, pod kocem a nie na imprezie. I z emocjami, które druga strona może poznać.

Autentyczność wybrzmiewa także jako opozycja dla drugiego wielkiego trendu, czyli Sztucznej Inteligencji. Bo jej przeciwieństwo to właśnie zachowanie naturalne. Nie algorytmicznie wygenerowana wiedza, ale żywa emocja z białkowych trzewi. W odróżnieniu od AI możemy mieć złamane serce, przemocowych rodziców, czuć odrzucenie z powodu statusu społecznego. Możemy być oszukani, w nałogach, chorzy. Oczywiście w drugą stronę też możemy: być szczęśliwi, bezpieczni, spełnieni. Tego także nowe wersje AI nie mają. Choć czasami myślę, że halucynacje Sztucznej Inteligencji są bardzo… ludzkie, bo aspiracyjne. Pragnienie aby zawsze coś odpowiedzieć nie mając wiedzy – smells like human spirit.

Zresztą aspiracje to też opowieść o naszych brakach. Niektóre starzeją się tak źle jak seriale TVNu i łóżko wodne z Koła Fortuny. Za to braki Świata wg Kiepskich bronią się w swej brzydocie, prowizorce i… autentyczności? Magda M. dziś nas śmieszy, ale to prostacki Ferdek Kiepski jest kultowy.

A tymczasem Waszej uważności ogromnie polecam świat autentyczności Patryka Różyckiego. To artysta młodego pokolenia (ur. w 1992), nominowany do ostatnich Paszportów Polityki w kategorii Sztuki wizualne. Jego prace mogliście zobaczyć na głośnej wystawie Zachęty „Niepokój przychodzi o zmierzchu” – zbierającej dzieła i lęki młodych twórców. To tam m.in. wisiała tkanina-pragnienie Patryka "Najbardziej na świecie chciałbym być kochanym przez kogoś obcego".

Jego obrazy mogliście też widzieć na wystawie w Polana Institute w Warszawie „Syn maluje nasze życie”, w której dokonywał wiwisekcji emocji związanych z rodziną. A do 28 kwietnia jego murale i obrazy można oglądać na wystawie w Gdańsku „Nie czuję nostalgii za wstydem, ale za naszym wspólnym czasem”³. Jeszcze lepsza wiadomość jest taka, że jego sztukę znajdziecie po prostu na instagramowym koncie artysty. Najczęściej z integralną częścią jego prac, czyli kilkoma zdaniami osobistego tekstu, które tworzą coś na kształt komiksowego kadru dla dorosłych. Bo co ciekawe, dzieła Różyckiego nie pozostawiają wiele do interpretacji intelektualnej. Za to ogromnie dużo do emocjonalnej.

Koniecznie zobaczcie, jak ten artysta opowiada o dramatach rodzinnych, relacjach z najbliższymi, izolacji. Jak odsłania swoje wewnętrzne zmagania z każdego rodzaju wstydem: szczupłej sylwetki, niepewności relacji z partnerką, czy wreszcie wstydem klasy społecznej - i jego rewersem - wstydem awansu społecznego. Wreszcie tym spowodowanym biedą, której świadkami jesteśmy na obrazach: „Matka zastawiająca obrączki ślubne w lombardzie, żeby mieć na rachunki i jedzenie”⁴,„Rodzice biorący kredyt na moje studia”, czy „Tata wyciągający wiaderkiem szambo”. Te historie wręcz onieśmielają szczerością. Patryk obnaża się przed nami z najbardziej ludzkich emocji. Po co? Bo tak wyraża czułość dla siebie i swojej rodziny. I walczy ze wstydem, od którego chce się uwolnić opowiadając o tym, co trudne, ale jednocześnie bardzo ludzkie.

Obraz „Tata wyciągający wiadarkiem szambo” w Polana Institute, Warszawa. w tle ekskluzywne budynki na ul. Koszykowej (m.in. Hala Koszyki).

Czy o autentyczności będzie także na INUSMMIT Youth? Antycypuję, że tak. Bardzo jestem ciekawa ciepłego wiatru zmian i nowych emanacji ‘bycia sobą’. Oddam wszystko co wiem, za to czego nie wiem – możemy za Natalią Przybysz zaśpiewać jako publiczność.,Tutaj możecie przeczytać kto nam opowie o tym, co jest prawdziwe dla pokolenia Alpha i Zet. I jak do osób młodych mówić bez pokazywania gamingu, smartfona i deskorolki. Bo jak udowadniały laureatki Insummit Youth 2023 Klaudyna Kamińska i Gabi Grzelak, tego młodzi ciałem nie lubią. (Wystąpienie "Nie-młodzieżowi młodzi – pozwólmy Zetkom nie być cool!" ciągle możecie obejrzeć – polecam Wam gorąco 10 minut dobrych insightów).

Na koniec rzucam w eter pytanie do nas wszystkich, którzy z markami pracujemy. Czy odrzucenie, wstyd albo brak zdolności kredytowej to tematy, które można przekuć na język marek?

Deal with it and be honest!

I życzę nam wszystkim, aby nasze rekomendacje, kreacje i działania były kultowe i nie lądowały w kąciku historii Ćmoje-boje turbokapitalizmu na kanapie z Magdą M. a wiem, że to niełatwe zadanie z osobistego doświadczenia. Facebook wypomina mi moje wpisy sprzed kilkunastu lat. Zdecydowanie nie są kultowe. Gorzej, nie są nawet zabawne, za to bardzo aspiracyjne. Pokazałabym Wam kilka, ale za bardzo się jednak wstydzę…

Tyle na dziś. Jeśli macie ochotę podzielić się ze mną swoimi refleksjami, napisać cześć lub zwrócić moją uwagę na coś interesującego - to koniecznie piszcie do mnie na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Jestem otwarta na Wasze mikrokosmosy i kierunki, w które patrzycie. Pokażcie mi palcem, gdzie warto się pogapić!

Do następnego!

Magdalena Piwkowska
redaktorka Uważnika

¹ Akronim od angielskich słów Environmental (z ang. Środowisko), Social (z ang. Społeczeństwo) oraz Governance (z ang. Ład korporacyjny). Rozwinięcie hasła

² Zdrowie psychiczne jest obecnie najważniejszym problemem zdrowotnym, wyprzedzając raka i koronawirusa. Ipsos Global Health Service Monitor, raport z badania przeprowadzonego w 31 krajach, w tym w Polsce

³ wystawa w Gdańskiej Galerii Miejskiej trwa do 28 kwietnia 2024 roku, wejście z ulicy Piwnej, wstęp bezpłatny

⁴ obraz można zobaczyć na wystawie “To nie jest moja historia” w Muzeum Warszawy na Starym Mieście, do 28 kwietnia 2024; wstęp 1 zł