OD ZDZIWIENIA DO POZNANIA. Podejście antropologiczne w diagnozach współczesności

Opis

Na przełomie 2017 i 2018 r. media żyły raportem „Dobra zmiana w Miastku”, przygotowanym przez zespół Macieja Gduli. Z perspektywy czasu ciekawszy od raportu samego w sobie wydaje się jego odbiór. Raport – na pierwszy rzut oka niepozorny i, wydawałoby się, dość standardowy jeśli chodzi o sposób realizacji jakościowego badania społecznego – cytowany był przez wszystkie najważniejsze media. Często jako rzecz przełomowa, zmieniająca spojrzenie na sytuację polityczno-społeczną.

Oczywiście, pojawiała się także krytyka raportu, (zbyt) często sprowadzająca się do odmowy wiedzy. Nie zabrakło także standardowego podważania wiarygodności i miarodajności badań jakościowych jako takich, z czym coraz trudniej już polemizować („Why?” „Because it’s 2019”). Co sprawiło, że akurat ten raport, spośród dziesiątek sprawozdań i analiz dostępnych na stronach różnego typu think tanków i ośrodków badawczych, zyskał aż taki rozgłos? Ile ważnych zjawisk społecznych, opisanych w ogólnodostępnych źródłach, zostało wcześniej niedostrzeżonych?

To nie jest tylko polskie zjawisko, nie tylko polski establishment znów coś prześnił. W zeszłym roku Alexandra Pelosi, córka spikerki amerykańskiej Izby Reprezentantów, wyruszyła w podróż po USA. Filmując świat „outside the bubble”, dziwiła się co najmniej tak samo, jak polscy publicyści i decydenci czytający raport Gduli. Etap zdziwień trwa, a zdziwienie powinno być pierwszym krokiem do poznania. Warto zatem źródła zdziwień skatalogować i zastanowić się, dlaczego nie zawsze do poznania prowadzą.

W jaki sposób prezentacja odnosi się do kwestii skutecznego i odpowiedzialnego wspierania decyzji wiedzą o rynku i człowieku?

Badania mają być realizowane szybko, a wyniki prezentowane jeszcze szybciej. W pogoni za natychmiastową gratyfikacją może ginąć kontekst społeczny, którego poznanie poszerza wiedzę o konsumentach (albo po prostu – ludziach). Skupienie na kontekście społecznym wesprze lepsze zrozumienie współczesności.

Źródła, materiały, dane:

Prezentacja oparta będzie na przeglądzie ciekawych i zróżnicowanych projektów antropologicznych ostatnich kilku lat – niedostrzeżonych lub niedocenionych. Projektów antropologicznych rozumianych nie tylko jako badania, ale także (albo przede wszystkim) reportaże, działania animacyjne, projekty społeczne czy artystyczne. Słowem – projekty z różnych dziedzin, skupione na człowieku i składające się na współczesną, ludową historię Polski.