Dygitalność
TREND IMPACT
to największy w Polsce projekt trendwatchingowy. Realizowany co dwa lata nieprzerwanie od 2009 roku przez kilkudziesięcioosobowy multidyscyplinarny think tank zbiera, analizuje i porządkuje setki najnowszych zjawisk konsumenckich, społecznych i kulturowych, aby dostarczyć kompletny obraz kontekstu i wypływu najnowszych trendów na naszą rzeczywistość. Pod koniec ubiegłego roku 11 grup trendhuntingowych, badawczych, analitycznych i strategicznych rozpoczęło prace nad kolejną edycją projektu. Ich rezultaty zostały zaprezentowane na Festiwalu INSUMMIT, na którym TREND IMPACT miał swoją dedykowaną scenę.
W projekcie Trend Impact stanęliśmy przed wyzwaniem spojrzenia z góry na to, co zdarzyło się przez ostatnia lata oraz określenia najważniejszych trendów, które już dominują albo będą w niedalekiej przyszłości ważne. Materiałem do analiz był pokaźny zestaw źródeł zebranych przez zespół Trend Impact a w ich gromadzeniu uczestniczyło kilkadziesiąt osób m.in. zespoły „łowców”, grupa semiotyków a także ekspertów-badaczy. Źródłem były również istniejące badania udostępnione przez instytuty badawcze oraz badania wykonane specjalnie na potrzeby projektu.
Już pierwszy ogląd źródeł wywołał w nas szereg pytań. Czy mamy do czynienia z chaosem? Czy rzeczywiście działamy bezładnie? Czy w chaosie i bezładzie można odnaleźć pewne powtarzalne mechanizmy?
W poszukiwaniu mechanizmów chaosu
Przede wszystkim towarzyszyło nam przekonanie a raczej pogląd, że jako uczestnicy określonej kultury we wszystkich aspektach życia posługujemy jakimiś wzorcami. Niestety nie jesteśmy tak indywidualni jak byśmy sobie życzyli. Można nawet użyć stwierdzenia, że wszyscy jesteśmy produktem kultury, w której wyrośliśmy i żyjemy. Sięgamy po dostępne „gotowce” i schematy w nawet najbardziej nieprzewidzianych kulturowo sytuacjach a takie właśnie są czasy niepewności i chaosu.
Jako semiotyk kultury i strukturalista stoję na stanowisku, że każdy obszar kultury czy system znaczeń i kodów ma swoje meta mechanizmy – struktury na głębszym poziomie, które dają się zidentyfikować i opisać. Chaos także jest konstruktem kulturowym. Oczywiście można go opisywać poprzez mechanizmy psychologiczne, biologiczne, ewolucyjne a może nawet poprzez teorię chaosu. Mnie jednak interesuje aspekt kulturowy chaosu oraz związanych z nim form zachowań.
Oczywiście w obszarze semiotyki strukturalistycznej istnieją modele służące do opisu takich meta mechanizmów. Jednym z nich, który moim zdaniem jest niezwykle pomocny i wielokrotnie sprawdził się w prowadzonych przeze mnie analizach jest kwadrat semiotyczny litewskiego semiotyka Algirdasa Greimasa.
Semiotyka a strategie niepewności
Kwadrat Greimasa zakłada, że oprócz podstawowego mechanizmu kulturowego i znaczeniowego jakim jest opozycja – np. dobro vs zło czy piękno vs brzydota – istnieją jeszcze dwa dodatkowe obszary. Dopiero ich uwzględnienie daje pełny obraz struktury analizowanego obszaru.
Z jaką główną opozycją mamy do czynienia w przypadku zachowań związanych z chaosem i niepewnością?
W czasie analiz materiałów wyłoniły się dwa główne i zarazem opozycyjne obszary. Pierwszy to strategie zachowaniowe oparte na prewencji a drugie na eskapizmie. W swojej istocie są to strategie przeciwstawne. Prewencja jest zabezpieczaniem się, przygotowaniem na rozmaite niebezpieczeństwa jakie niesie z sobą niepewność natomiast eskapizm jest ucieczką od zagrożeń niepewności lub ucieczką do jakiegoś innego, alternatywnego, utopijnego świata.
W dalszej części opierając się na modelu kwadratu Greimasa mogliśmy określić kolejne dwa brakujące pola. Zgodnie z modelem powinny być to obszary, które są zaprzeczeniem prewencji i zaprzeczeniem eskapizmu. W zebranym materiale znaleźliśmy dwa obszary, które mają taki właśnie charakter a mianowicie adaptację oraz destrukcję. Ostateczny model wyglądał więc następująco:
Krzysztof Polak
partner w Semiotic Solutions
ZESPÓŁ
Agnieszka Warzybok
Decode | Future.Company
Baczna obserwatorka rzeczywistości i trendów konsumenckich. W branży badawczej od 2010 roku. Specjalizuję się w prowadzeniu i realizacji projektów związanych z doświadczeniami klientów, budowaniem relacji z klienta z marką, wizerunkiem marek oraz badań na potrzeby B2B. W pracy ceni niestandardowe podejście, łącząc różne metody badawcze i podejścia metodologiczne.
Aleksandra Trojanowska
ING Bank Śląski
Absolwentka Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, członkini PTBRiO. Od 13 lat pasjonatka i praktyczka badań rynkowych, pracowała w TNS OBOP, Ipsos. Badaczka jakościowa i ilościowa, moderatorka, prowadząca badania zarówno lokalnie, jak i w ramach projektów międzynarodowych. Specjalizującym się w badaniach komunikacji, zajmuje projektami ad hoc – testy strategii komunikacyjnych, ocena konceptów komunikacyjnych, pre-testy reklam.
Beata Rąbińska
UX Researcherw Banku Millenium
Absolwentka socjologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Podyplomowego Studium Komunikacji Społecznej i Mediów przy PAN oraz Historii Sztuki w Collegium Civitas. Z badaniami marketingowymi związana od 2002 roku. Specjalizuje się w projektach jakościowych łączących niestandardowe podejścia badawcze i konsultingowe. Pasjonuje się wspinaczką.
Przemek Huk
Research Manager w Insight Lab
Z branżą badawczą związany od 2011 roku. Specjalizuje się w badaniach marki oraz badaniach konsumenckich i segmentacyjnych. Posiada szerokie doświadczenie we współpracy z firmami z rynku FMCG, IT, utilities, telekomunikacyjnego czy kulturalnego. Na co dzień badacz wykorzystujący zaawansowane analizy do profilowania klientów, wspomagający strategię i komunikację marek. Współpracował m.in. z Kaufland, Rossmann, Selgros, Carrefour, Jeronimo Martins, Żabka, Jysk, Sygnity, Novartis, PGNiG, KOGENERACJA S.A., Energa, Total Money.
Marta Bierca
Partner & Co-Founder w WiseRabbit
Partnerka i współ-założycielka agencji badawczej WiseRabbit. Dr socjologii (SWPS), etnolożka i antropolożka. W badaniach jakościowych i ilościowych od kilkunastu lat. Pracowała dla wielu marek z sektora FMCG, finansów, nowych technologii, przemysłu, telekomunikacji. Pasjonatka badań społecznych – obserwatorka społeczeństwa i trendów.
Ola Gębarowska
Senior Customer Consultant w NielsenIQ
Badaczka rynku z wyboru i wykształcenia, członkini PTBRiO. Absolwentka socjologii UJ na specjalizacji: badanie rynku i analiza polityk publicznych. Ukończyła także pedagogikę o specjalności: animacja społeczno-kulturowa. Wcześniej związana z GfK Polonia, a obecnie z NielsenIQ, gdzie w ramach zespołu Consulting & Analytic Insights wspiera klientów z branży FMCG w obszarze analiz rynkowych oraz trendów konsumenckich.
Krzysztof Polak
partner w Semiotic Solutions
Współwłaściciel firmy Semiotic Solutions. Pasjonuje się zagadnieniami kultury popularnej, komunikacji, rolą marek w życiu społecznym. Semiotykę traktuje nie tylko jako metodę badawczą ale również jako perspektywę poznawczą dzisiejszej kultury.
Iza Krzemińska
R&D Expert in AI Competence Center w Orange Innovation
Psycholog (UW), data scientist (PUE) – ekspert R&D z wieloletnim doświadczeniem w budowaniu wiedzy o kliencie i tworzeniu usług opartych o dane. W Orange Labs zaangażowana w projekty tworzenia innowacyjnych usług aktywnie dostosowujących się do potrzeb użytkownika w oparciu o jego osobowość. Zajmuje się tworzeniem koncepcji, algorytmów i modeli, dzięki którym AI zmienia swoje priorytety działania, interfejs usługi i opcje zależnie od potrzeb użytkownika. Prowadzi badania nad temperamentem i jego wpływem na codzienne funkcjonowanie człowieka.
Basia Zajączkowska
Esplori
Finalistka pierwszej edycji konkursu Zbadaj.to! oraz zdobywczyni nagrody publiczności podczas XIX Kongresu Badaczy Rynku i Opinii „Impact Factor” 2018. Od czterech edycji współpracuje przy tworzeniu projektu PTBRiO „Konsument”. Absolwentka Etnologii i Antropologii Kulturowej UW. Specjalistka zarządzania wiedzą o konsumencie, łowczyni insightów oraz trendów. W branży od 2010 roku. Realizowała projekty dla spółek Skarbu Państwa, uczelni wyższych, organizacji społecznych, instytucji kultury, branży modowej, FMCG, ubezpieczeniowej, bankowej i wielu innych.
PODZIĘKOWANIA
Serdecznie dziękujemy wszystkim ekspertkom i ekspertom zaangażowanym w powstanie TREND IMPACT, a są to:
Kuba Antoszewski, Maciek Biedziński, Łukasz Bielewicz, Marta Bierca, Natalia Blachowska, Paweł Ciacek, Joanna Ciemniewska, Magda Czajkowska, Gabriela Czepczor, Joanna Damaszko, Ewa Filipiak, Karolina Fiut, Anna Forycka, Kasia Gawlik, Ola Gębarowska, Marta Górazda, Agnieszka Górnicka, Oliwia Grochowska, Marcin Hinz, Przemek Huk, Rafał Hydzik, Piotr Idzik, Magdalena Jakubowska-Wasowicz, Daniela Jasińska, Tomek Jędrkiewicz, Barbara Jurga, Katarzyna Kaliszewska-Czeremska, Anna Kałużna, Ewa Khan, Michał Kociankowski, Agata Koper, Martyna Krakowiak, Alicja Krawczyńska, Katarzyna Kryszczuk, Izabella Krzemińska, Katarzyna Krzywicka-Zdunek, Sylwia Kujawa, Edyta Kus, Agnieszka Łebkowska, Maciek Maj, Maja Matukin, Joanna Mazurkiewicz, Olga Mazurowska, Kasia Milczewska, Anna Niewiadomy, Agnieszka Ogrocka, Marta Openchowska, Filip Oszczyk, Jan Pacan, Ania Piasecka, Magda Piwkowska, Krzysiek Polak, Michał Protasiuk, Jagoda Rakowska, Beata Rąbińska, Michał Rogowski, Ania Rychlik, Anna Skorulska, Bartek Sokołowski, Kamila Stępowska, Leszek Szycman, Piotr JJ Szymanski, Adam Szymczak
Ola Trojanowska, Iwona Tuźnik, Agnieszka Warzybok, Aleksandra Wicka, Arek Wódkowski, Anna Wydra, Dorota Zacharska, Basia Zajączkowska , Katarzyna Zaniewska, Piotr Zimolzak, Katarzyna Żero, Marzena Żurawicka, Oskar Żyndul