Fake prawdziwszy od prawdy

#fakenews #post-prawda #socialmedia #udostępnij #sociallistening #like&share #biased

#Fake prawdziwszy od prawdy

spoleczenstwo Sesja X: Odpowiedzialność, Piątek, godz. 13.30, Congres Hall

Najważniejsza myśl prezentacji:

Plotki czy nieprawdziwe informacje były obecne i wykorzystywane przez ludzi od zawsze. Weźmy choćby pod uwagę przypisywanie spalenia Reichstagu w 1933 komunistom. Akcja zaplanowana przez nazistów, a która była ostatnią cegiełką doprowadzającą Hitlera do władzy. Cytując samego Adolfa Hitlera „Zapewnię propagandowy cassus belli. Jego wiarygodność nie ma znaczenia. Zwycięzca nie będzie pytany o to, czy powiedział prawdę” (1)

Jak niewiele czasu minęło od tego momentu do dziś, kiedy zwycięstwo Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich 2016 roku jest przypisywane między innymi publikowanym fałszywym, oszczerczym wiadomościom na temat Hilary Clinton(2) . Różnicą między rokiem 1939 a 2016 jest obecnie nieporównywalnie większy, nieograniczony wręcz, dostęp do informacji. Zatem jak to się stało, że mimo możliwości błyskawicznej weryfikacji informacji ludzie nie wykorzystują tej możliwości? Dlaczego nie robimy tego kroku? Dlaczego nie weryfikujemy tego, co do nas dociera? Jak to możliwe, że w 2017, kiedy 3,5 miliarda ludzi ma dostęp do Internetu (3), a 2,2 miliarda ludzi na świecie korzysta z Facebooka(4) Słownik Collinsa uznaje ‘fake news’ za słowo roku? Co więcej, fake newsy mają większy zasięg, niż prawda. Jak pokazuje raport Facebooka na temat wiadomości dotyczących wyborów prezydenckich 2016 w USA: fałszywe artykuły na temat wyborów zebrały ponad 8,7 milionów wyświetleń, polubień i komentarzy przy 7,3 mln, które zebrały prawdziwe wiadomości. Można znaleźć wiele przykładów realnego wpływu fake-newsów na zachowanie ludzi. I to od banalnego dawania lajków czy udostępniania treści, aż do organizowania napadów. Ciekawym przykładem jest protest zorganizowany przez dwóch młodych Rosjan na terenie USA. Dzięki ich działaniom na Facebooku, dwie grupy o przeciwnych wobec siebie hasłach spotkały się na ulicach Houston (5)

Czy brak dywersyfikacji wiedzy wynika z potrzeby upraszczania informacji, które bombardują ludzi każdego dnia? A może jest to wynik błędu social proof, kiedy człowiek jest przekonany, że inni myślą i działają w określony sposób, mają na własnych profilach i stronach pewne informacje. Być może stoi za tym efekt „grupy własnej”, za którym stoją social proof czy confirmation bias? A może po prostu fake’i są bardziej sensacyjne i wyróżniają się z tłumu informacji co dzień do człowieka docierających? Dlatego mamy większą skłonność do ich udostępniania, powielania i kierowania się nimi w naszym działaniu?

I jak daleki i istotny wpływ na codzienność nas wszystkich będą miały fake newsy w najbliżej przyszłości? Na mniej lub bardziej lokalną skalę. W tematach błahych i poważnych. Czy jest granica, której człowiek nie przekroczy bez weryfikacji informacji, która nim kieruje?

(1) Roy Godson; James J. Wirtz (2011). Strategic Denial and Deception: The Twenty-First Century Challenge. Transaction Publishers. p. 100.
(2) https://www.washingtonpost.com/news/the-fix/wp/2018/04/03/a-new-study-suggests-fake-news-might-have-won-donald-trump-the-2016-election/?noredirect=on&utm_term=.860066e6a634
(3) https://www.statista.com/statistics/273018/number-of-internet-users-worldwide/
(4) https://zephoria.com/top-15-valuable-facebook-statistics/
(5) https://motherboard.vice.com/en_us/article/3kvvz3/russian-facebook-trolls-got-people-to-protest-against-each-other-in-texas.

Opis:

Obecnie mamy niemal nieograniczony dostęp do informacji. Możemy mieć wręcz poczucie przytłoczenia, czy przekonania, że „jest tak wiele informacji wykluczających się, że nie wiadomo czemu wierzyć” (1). Coraz częściej to Internet i media społecznościowe zyskują miano źródła informacji. Jak podają badania, w Stanach Zjednoczonych w roku 2016 odsetek osób traktujących social media jako źródło informacji sięgnął 46 proc. W Polsce wynosi on 58 proc., a w Grecji aż 74 proc. (2).

Jednak jak mawia porzekadło, plotka jest jedynym głosem szybszym od dźwięku. 2017 to rok, gdy to porzekadło stało się prawdą, z tą różnicą, że fake news porusza się z prędkością światłowodu. Jaką zatem człowiek ma kontrolę nad informacją, która do niego dociera z mediów? Czy jest w stanie wszystko weryfikować? A może wcale nie czuje potrzeby, aby sprawdzać prawdziwość informacji. Czemu właściwie miałby to robić, skoro to, co do niego dociera pasuje do jego przekonań, wyznawanych wartości, czy sposobu zachowania jego otoczenia? Jeśli człowiek jest przekonany, że właśnie czyta ważne informacje, to czemu nie miałby kliknąć ‘lubię’ czy ‘udostępnij’?

Okazuje się, że obecnie liczba fałszywych informacji szerzących się w mediach jest ogromna. Co więcej, fałszywe artykuły potrafią zebrać więcej uwagi, niż te mówiące o prawdzie. A stworzenia fałszywej informacji jest proste, jak kliknięcie w gogle i znalezienie generatora.

Jednym z większych problemów takiego stanu rzeczy jest podejmowanie przez ludzi działań opartych na fałszywych informacjach. To z kolei prowadzić może do wzrostu konfliktów na lokalną i globalną skalę. Przykładem może być choćby słynna Pizzagate – teoria spiskowa rozpowszechniona w USA w 2016 roku oskarżająca podziemny krąg polityków o pedofilię i handel ludźmi. Wpływ kampanii fake news’owej (uwierzytelnianej nawet przez FBI) był tak daleki, że Edgar Maddison Welch oddał 3 strzały z broni w kierunku restauracji Comet Ping Pong, która wymieniana była jako jedno z miejsc spotkań (3). Jak widać wpływ fake newsów na codzienność nas wszystkich ma daleki i istotny wpływ. Na mniej lub bardziej lokalną skalę, w tematach błahych i poważnych, pchając ludzi do działania. Czy jest granica, której człowiek nie przekroczy bez weryfikacji informacji, która nim kieruje?

(1) Ipsos Global Trends, badanie ilościowe, na próbie 18,180 osób w wieku 16-64, w 23 krajach, w 2016
(2) Raport „Fake news, czyli jak kłamstwo rządzi światem”, Szapiro Business Advisory
(3) https://en.wikipedia.org/wiki/Pizzagate_conspiracy_theory

W jaki sposób prezentacja odnosi się do kwestii skutecznego i odpowiedzialnego wspierania decyzji wiedzą o rynku i człowieku?

Uczestnicy poznają lepiej zwyczaje polskich konsumentów w kontekście źródeł informacji, hierarchii mediów i ich konsumpcji, poziom zaufania. Zaprezentowane zostaną informacje o przełożeniu zetknięcia się z informacją na realne działania – na poziomie deklaratywnym, oraz rzeczywistym. Potwierdzę, które z przyczyn nie weryfikowania informacji są najczęstsze – czy potrzeba symplifikacji? Efekt błędu grupy własnej czy social proof? A może inne? Na podstawie eksperymentu pokażę, na ile łatwo lub trudno jest wpłynąć na zachowania innych ludzi. Niezależnie czy jest to dobrowolne „lajkowanie’ informacji, czy podjęcie określonych działań w rzeczywistości, np. udział w proteście. Zakładam, że uda mi się wskazać czy są takie obszary, które łatwiej angażują ludzi bezkrytycznie, i takie, które są trudniejsze do manipulacji..

Źródła, materiały, dane:

Desk research: artykuły, opracowania i raporty dostępne w internecie, między innymi:
- Ipsos Global Trends, badanie ilościowe, na próbie 18,180 osób w wieku 16-64, w 23 krajach, w 2016
- „Fake news, czyli jak kłamstwo rządzi światem”, Raport przygotowany przez NEWSERIA i Szapiro Business Advisory;
- Social Media and Fake News in the 2016 Election, Hunt Allcott is Associate Professor of Economics, Journal of Economic Perspectives—Volume 31, Number 2—Spring 2017
Eksperyment fake-newsowy w mediach społecznościowych, przeprowadzona na potrzeby wystąpienia.
Badanie CAWI na reprezentatywnej próbie Polaków dotyczące postaw Polaków wobec źródeł wiadomości, zaufania do informacji w mediach społecznościowych oraz zwyczajów dotyczących pozyskiwania informacji, przeprowadzone na potrzeby wystąpienia
Dwa wywiady ze znawcami mediów na temat potencjalnych zagrożeń związanych z post-prawdą oraz potencjalnych sposób obrony przed fake newsami

Agnieszka
Antecka
Senior Project Manager
Ipsos Polska

Socjolog z wykształcenia, z zamiłowania krytyk reklam, z pasji badacz produktów. Doświadczenie w badaniach rynku i komunikacji zbiera od niemal 10 lat. Głównie doświadczona w kategoriach FMCG i alkoholu. Chętnie realizuje badania on-line i podejmuje się nowych wyzwań metodologicznych. Skupiona na szukaniu zależności – wierzy, że wszystko może wpływać na wszystko. Prywatnie miłośniczka kotów i fanka gier komputerowych.

Marta
Krasowska
Project Manager
Ipsos

Socjolog z badaniami rynku związana od 2010 roku. Pierwsze doświadczenia zdobywała w IZMAŁKOWA specjalizując się w badaniach etnograficznych. Od 2015 roku przez dwa kolejne lata zgłębiała wiedzę z zakresu badań neuromarketingowych w Neuroidea specjalizując się w badaniach komunikacji oraz badaniach stron www, aplikacji mobilnych. Od ponad roku związana z Ipsos podejmując nowe wyzwania w obszarze badań ilościowo-jakościowych. Prywatnie spełnia się w obszarze rękodzieła.

Ten serwis wykorzystuje pliki cookies.

Informacje na temat cookies